Dit beeld, een screenshot van de Staten-Generaal tijdens het voorlezen van de Troonrede, hield me deze week uren bezig. Het deed me denken aan een schilderij waarvan de naam, maker of zelfs maar periode, me niet te binnen wilde schieten.
Die gezichten, lijken die bijvoorbeeld niet erg op de koppen uit de schilderijen van Quinten Massijs (1466-1530). Ik bladerde door The Story of Art, googelde rond maar kon nergens vinden wat ik voor ogen had.
Het is een veelzeggende reactie. In plaats van te schrijven, argumenten bij elkaar te sprokkelen, ging ik op zoek naar een ander plaatje dat deze screenshot moest verklaren en liefst in een keer zou duiden. Welkom in de draaimolen van de beeldcultuur.
Ik vind de foto zo fascinerend omdat die op het eerste gezicht zo onecht lijkt. Alsof AI een beeld genereert van een groep radeloze mensen. Meer een schilderij ook dan een foto. Dat heeft niet alleen te maken met het feit dat iedereen zo op elkaar gepropt zit maar ook met de gezichtsuitdrukkingen. Alsof er een onheil over hen wordt uitgestort. Wat natuurlijk ook zo is. Althans over het land. In het midden Frans Timmermans, die voor zich uitkijkt als een bezorgde kapitein naar een ijsberg. Aan de zijkanten de twee hoofdverantwoordelijken, die als verdachten hun blikken neerslaan.
Zegt dit beeld zoveel? Ja, voor mij wel. Het straalt wanhoop uit en dat is een nieuwe verborgen gemoedstoestand. Op weg naar de supermarkt kwam ik vandaag een vriend tegen. We wisselden uit hoe het ging en schoorvoetend bekende hij dat hij eigenlijk het Haagse nieuws niet meer wil volgen. “Ik kan er gewoon niet meer tegen.” Hij is niet de eerste van wie ik dat hoor. Een vriendin die ik deze week sprak, zei dat ze bijna niet meer naar het NOS Journaal kan kijken. “Je komt niks te weten. Ze leggen nooit uit wat er echt aan de hand is.”
Het is de laatste jaren in politiek en media uitentreuren gegaan over de bezorgde burger. Met als resultaat bijvoorbeeld dat in Hilversum het ‘drie keer de Volkskrant’ van de jaren ‘90 is veranderd in nu ‘vijf keer De Telegraaf’. Ook al om gek van te worden.
Het wordt tijd dat er aandacht komt voor de wanhopige burger.
De vloek van het ouder worden
in deze tijd heeft wat men altijd noemde
schoonheid schoonheid haar gezicht verbrand
zij troost niet meer de mensen
zij troost de larven de reptielen de ratten
maar de mens verschrikt zij
en treft hem met het besef
een broodkruimel te zijn op de rok van het universum
Deze strofe uit het beroemde gedicht van Lucebert is zeer toepasbaar op The Substance, de nieuwe bioscoopsensatie met in de hoofdrol Demi Moore. De film gaat over de schrik van schoonheid omdat die in plaats van een lust een product is geworden, iets waar alleen nog maar geld mee verdiend wordt. En geld heeft, zoals bekend, geen geweten.
De film gaat ook over ouder worden en zette me aan het denken. Ik verlang niet naar jeugd maar ik heb wel een hekel aan ouder worden. Onder meer omdat het, net als de jeugd, een middel is voor uitsluiting. Vandaar de bekende spreuk dat iedereen oud wil worden maar niemand het wil zijn.
Misschien is het tijd dat taboe te gaan slechten, sprak ik dapper tegen mezelf na het zien van de film. Ik kom daar - om met de grote schrijver Rob van Essen te spreken - later nog op terug.
De film durf ik ondertussen niet aan te raden omdat het echt een overweldigende ervaring is. The Substance is gemaakt door een Franse regisseuse en in Frankrijk houden ze er van alles in tegenstellingen op te splitsen. Dus tegenover de adembenemende schoonheid heeft ze de onbeschrijfelijke lelijkheid gezet. Ik beken dat ik af en toe wegkeek.
Fargeat maakte eerder Revenge, een feministische horrorthriller waar ik erg van gecharmeerd was. Die is online te bekijken. Als je daar tegen kunt, trek je The Substance misschien ook wel, met de nadruk op misschien. Hier een overzicht van de streamingdiensten voor Revenge.
Lees: Zo lelijk zag je schoonheid nog nooit
Eet smakelijk versus niet te vreten
Bovenstaand plaatje komt van het Instagram-account French Girl Tries, een française die bij wijze van challenge een maand lang alleen maar ‘Dutch food’ eet. Je zou het misschien niet denken maar de foto van dit bord is gemaakt in een restaurant. ‘Dutch buffet’ wordt er geserveerd. Nou ja, geserveerd je moet het zelf opscheppen natuurlijk want waarom zou je obers inzetten? Dat kost alleen maar geld en het eten is al duur genoeg.
Naar aanleiding van een recente ervaring in de Nederlandse horeca schreef ik een stuk over smakeloosheid en serviceloosheid. Ik giste naar de oorzaken daarvoor. Pas daarna stuitte ik op deze video van de Aziatische voedselspecialist Jimmy Maio die zich er ook over verbaasde en het uit ging zoeken. Volgens hem is het calvinisme de oorzaak. Eten werd gezien als een genot en was dus eigenlijk ongewenst. Ik vind het zo’n goede verklaring dat ik die meteen slik, voor zoete koek natuurlijk.
Lees: De afschuwelijke ‘Nederlandse’ keuken
Saaie spanning
Hoewel ik absoluut geen fan ben van horrorfilms zag ik er nog een. Dat krijg je er van als je naar de bioscoop gaat met zo min mogelijk informatie vooraf. Blink Twice is ook een soort feministische horror gemaakt door Zoë Kravitz, ja de dochter van hem en Lisa Bonet, die er mee debuteert.
De film stelt de mannenwereld aan de kaak. Als ik er meer over zeg geef ik al gelijk het hele verhaal weg en het is ook een thriller dus daar wil ik me niet aan bezondigen. Ik vond het maar een slap, fantasieloos verhaal en dat komt ook omdat de film zich te veel conformeert aan de wereld die ze juist wil bestrijden.
Lees: Slim kijken naar een domme film
Sociale media
Dank
In de Week is de persoonlijke nieuwsbrief van Francisco van Jole. Dank voor het lezen en je aandacht. En voor alle reacties en likes. Commentaar en opmerkingen zijn zeer welkom, ook via een reply.
Vind je In de Week een aanrader? Stuur hem dan gerust door. Krijg je deze nieuwsbrief doorgestuurd? Abonneer je dan, helemaal gratis en ontvang In de Week iedere zondagavond.
Nog geen abonnee? Vul snel je email-adres in:
De foto van de Staten-Generaal doet mij denken aan een enorme (geënsceneerde) foto van een tribune, die ik zag in de Kunsthal tijdens 'I Promise To Love You'. Ik zoek morgen de naam van de fotograaf even op.
https://www.theguardian.com/artanddesign/2018/apr/05/my-best-shot-photograph-stan-douglas-flirts-races-vancouver?CMP=Share_AndroidApp_Other
Vast niet het beeld waarover je het had, maar toch wel interessant, vind ik.
Ik zag de foto (159x234cm) in 2011 tijdens de grote tentoonstelling van de Caldic collectie in de Kunsthal.